Wspomnienia cz. III ( zadania grunwaldzkie)

 

 

 

KRONIKA

 

PRÓBNEJ DRUŻYNY GRUNWALDZKIEJ

 Związek Harcerstwa Polskiego

Chorągiew Lubelska

Hufiec Łuków

Powiatowy Związek Drużyn im. Romana Rogińskiego w Białej Podlaskiej

3 Drużyna Harcerska im. Ludwika Bittnera w Janowie Podlaskim

(wybór)

Oto nasz cel » » »

Od listopada 2012 roku pragniemy zdobyć miano drużyny grunwaldzkiej. Zauroczeni długoletnią tradycją Zlotu Grunwaldzkiego oraz rekonstrukcją bitwy pod Grunwaldem z okazji jej 600 letniej rocznicy i po namowach zaprzyjaźnionej gromady zuchowej „Szlachetne Kamyki” z Białej Podlaskiej, które to zdobyły Tytuł i Odznakę Grunwaldzką w ubiegłym roku, postanowiliśmy szczegółowiej zapoznać się z epoką rycerstwa oraz bitwą pod Grunwaldem, by zdobyć miano Drużyny Grunwaldzkiej i dołączyć do Wspólnoty Drużyn Grunwaldzkich.

Po zgłoszeniu drużyny na próbę, rozpoczęliśmy naszą drogę w kierunku pól grunwaldzkich.     

Dosłownie to tylko odległość ok. 320 km J.

Droga „próby” jest deczko cięższa, ale o wiele bardziej interesująca!!!

Zadania próbne wykonywaliśmy w dwóch zastępach: „Sarny” – 6 harcerek z Konstantynowa i „Dziki” – 12 harcerzy i harcerek z Janowa Podlaskiego pod okiem drużynowej pwd. Agnieszki Żuk. Pracowaliśmy nad rozpoznaniem tematu przez „ Zwiad Grunwaldzki”, wdrażaliśmy się  w epokę rycerską poprzez „Turniej Grunwaldzki” i „Jak na Zawiszy” oraz wykonaliśmy „Zadanie na rzecz Zlotu Grunwaldzkiego”.

Grunwaldzki Zwiad

W celu bezpiecznego i rozważnego wkroczenia w świat średniowiecza, aby zorientować się: Kto? Gdzie? i Kiedy? wyruszyliśmy na poszukiwanie minionych dziejów rycerskich. Zebraliśmy dostępną w naszych domach i bibliotekach lekturę traktującą o  tej epoce. Następnie na zbiórkach wspólnie czytaliśmy o życiu i zwyczajach różnych warstw społecznych, o władcach, o architekturze i o miejscach związanych z rycerstwem Europy oraz Zakonem Krzyżackim.

 

 

Odwiedzamy Bibliotekę Publiczną im. Kajetana Sawczuka w Konstantynowie w poszukiwaniu echa bitwy pod Grunwaldem… Pani bibliotekarka Maria Sawczuk ciekawie opowiadała nam o średniowieczu.

 

Z kart przyjaznych i wszystkowiedzących książek dowiedzieliśmy się między innymi o:

- systemie feudalnym jaki panował w XI – XVI wiekach, czyli: król, arystokraci, rycerze i chłopi;
- charakterystyce poszczególnych grup;
- życiu w wiosce;
- życiu w mieście;
- życiu na zamku;
- wojnach i turniejach rycerskich;
- władcach Polski przed i po bitwie pod Grunwaldem i ważnych miejscach;
- legendach rycerskich.

Harcerze z zastępu „Dziki”: Szymon R., Szymon H., Marceli i Czarek studiując mapy okolicy, odnaleźli na mapie Białej Podlaskiej całe Osiedle Jagiellońskie!

Tyle ulic z imionami władców z interesującego nas okresu historii! Aż miło! Chłopcy są z siebie dumni, ale z pewnych względów, na akcję pojechały rącze Sarny ;)

Pogoda nie była słoneczna – padał drobny deszczyk, ale pomimo wody i chłodu harcerki z zastępu „Sarny” : Aleksandra, Wiktoria, Magda, Edyta, Alicja i Martyna dzielnie sobie radziły, chociaż na zdjęciach wygląda to czasami komicznie ;-) - a każdy wie, że pozowanie to nie lada zadanie!

 

 

 

 

 

Zawisza Czarny  z Grabowa (ok. 1370 – 1428)

 To rycerz nad rycerzami, herbu Sulima, jeden z najdzielniejszych w średniowiecznej Europie. Był doskonałym dyplomatą. Wspaniale walczył, uczestniczył i był niepokonany w wielu turniejach rycerskich. Jest symbolem cnót rycerskich, takich jak: honor, prawdomówność, sprawiedliwość, szlachetność, gotowość do pomocy, dzielność oraz dotrzymywanie danego słowa. „Polegaj jak na Zawiszy” - weszło do Prawa Harcerskiego jako symbol solidności i niezawodności, do której dążą harcerze. Z Barbarą Lubstowską miał synów: Marcina, Jana, Zawiszę i Stanisława. Często był posłem na dworze władcy węgierskiego Zygmunta Luksemburczyka. Podczas bitwy grunwaldzkiej stał w pierwszych szeregach chorągwi krakowskiej.

 

Po powrocie z Białej Podlaskiej nie ustawaliśmy w odkrywaniu kart starej średniowiecznej historii. Byliśmy ciekawi, co też to u nas, w naszych miejscowościach działo się w czasie wojny z Krzyżakami. I tu znowu najbardziej się wykazały harcerki Magda i Wiktoria, które to z zapałem posłużyły się dostępnymi sobie źródłami i przedstawiły nam ciekawe fakty o naszych miejscach zamieszkania. Zauważyliśmy, iż herby miast mają kształt tarczy rycerskich.

 

Turniej Grunwaldzki

Zastępy „Sarny” i „Dziki” po wykonaniu zadań na  Zwiad Grunwaldzki są bogatsi o wiedzę na temat epoki średniowiecza, ówczesnych warstw społecznych, szczególnie rycerstwa. W jakim stopniu opanowali tę wiedzę? To okazało się po Konkursie Wiedzy Historycznej i Harcerskiej. Grupy (sześć) były głównie trzyosobowe. Losowano numery pytań z 30 przygotowanych przez drużynową. 10 z nich było na temat średniowiecza, 10 na temat naszego regionu i 10 z harcerstwa, w tym praktyczne wylosowane dla wszystkich drużyn do wykonania.   

 

 

 

Szyfrowanie oraz ćwiczenie precyzji w szyciu wzmacnia nasz hart ducha oraz cierpliwość. Najlepszą grupą okazali się: Martyna, Edyta i Ola oraz Kasia, Michał i Wojtek – Gratulujemy! J

Będąc w posiadaniu tak szerokiej już wiedzy na tematy przeplatające się: rycerstwa i harcerstwa, postanowiliśmy podzielić się naszą wiedzą, choć w małym zakresie, ze społeczeństwem. Idealnym czasem na to był 22 lutego – Dzień Myśli Braterskiej. Obchodziliśmy to skautowskie święto w Białej Podlaskiej wraz z innymi drużynami bialskiego powiatu. Przede wszystkim swoją „masową” obecnością w centrum miasta, dawaliśmy świadectwo istnienia ZHP. Poza tym wręczaliśmy przechodniom pocztówki z informacją o generale Baden Powellu, jego żonie, Andrzeju Małkowskim i o tym co w harcerstwie jest najważniejsze. Tak jak rycerze wychwalają wszędzie gdzie przebywają swoją wybrankę, tak i my rozgłaszaliśmy społeczeństwu, że harcerstwo ciągle istnieje na bialskiej ziemi nieprzerwanie już od 98 lat. Była to bardzo pouczająca i budująca „akcja” ponieważ uświadomiła nam iż ludzie ciągle ciepło reagują na umundurowanych młodych zuchów i harcerzy, pomimo spadku zainteresowania nami przez media.

 

 

 

Ale zanim doszło do bitew poczyniliśmy pewne przygotowania.

- prześledziliśmy na mapach i informacjach dostępnych na Internecie położenie wojsk w terenie – oba zastępy;

- nauczyliśmy się składać metodą orgiami koronę królewską – zastęp „Sarny”;

- nauczyliśmy się robić damski papierowo-bibułowy toczek jako element stroju średniowiecznego -„Sarny;

- narysowaliśmy szkice pola bitwy oraz zamki obronne jako tło naszych bitew. Przy tej okazji dh. Ewa, dh.Ala i dh. Wojtek wykonywali zadanie na próbę sprawności plastyka. Zamki przygotowywały dwa zastępy.

„Dziki” spełniły się na polu bitwy, natomiast „Sarny” miały okazję wykazać się swoim sprytem i zwinnością w grze terenowej pt. „ Poszukiwanie miecza Zawiszy Czarnego”. Gra ta została przeprowadzona na bazie planu gry Wspólnoty, ale nieco w zmodyfikowanej formie. Terenem naszych poszukiwań był nasz piękny przypałacowy park, dawna własność hrabiego Stanisława Platera-Zyberk. To on przyczynił się do rozwoju naszej miejscowości w XX wieku, on był głównym fundatorem kościoła parafialnego z 1905 roku oraz ostatnim właścicielem pałacu, w którym w czasie wojny stacjonowali Niemcy.

 

Gra przebiegała w następujący sposób:

- główny cel – odnalezienie miecza Zawiszy;

- jeden patrol, w którym każdy ma szansę wykazać się bystrością w odnajdywaniu lub wykonywaniu zadań;

- poszukiwanie listów z zadaniami tropem znaków patrolowych;

1. zapoznać się i nauczyć na pamięć treść Prawa Sulimczyków; pasować na rycerza giermka (przyjąć na harcerza dh. Biszkopta Martynę.)

 

 

2. Mini turniej wiedzy – odpowiedzieć na 3 pytania związane z rycerstwem;

 

                                                                    Szyfr w paszczy lwa!

3. odnaleźć sakiewkę pełną miedziaków (groszaków), przeliczyć je;

4. odnaleźć złote jabłko, mające moc „złotoustwa” (nie mylić ze Złotoustym Piotrem), po czym zaśpiewać piosenkę harcerską i patriotyczną;

5. odnaleźć Miecz Zawiszy Czarnego, stoczyć pojedynek z dzielnym innym rycerzem w Mini Turnieju Rycerskim.

Miecz odnaleziony! Najbystrzejszą osobą okazała się druhna Ola. Gratulujemy!! J

 

„Sarny” przygotowują teraz pamiątkową gazetkę o tematyce rycersko – grunwaldzkiej, z Mieczem Zawiszy Czarnego w centralnym punkcie.

 

Zawisza Czarny był wielkim rycerzem. Reprezentował stan rycerstwa, który kierował się w życiu określonymi zasadami.

 

 

Osiem cnót rycerskich to zbiór kanonicznych cnót stanowiących podstawę honorowego kodeksu rycerza. Do cnót tych zaliczano:

1.         życie w prawdzie

2.         wiarę

3.         żałowanie grzechów

4.         dawanie dowodów pokory

5.         miłowanie sprawiedliwości

6.         bycie miłosiernym

7.         bycie szczerym i wielkodusznym

8.         znoszenie prześladowań

 

Harcerze (i inne organizacje skautowe) od dziesiątek lat wpatrzeni są w pozytywne cechy rycerskie, a szczególnie w cnoty reprezentowane przez Zawiszę Czarnego. Upodobali sobie także postać Świętego Jerzego, który jest wzorem dzielności i męstwa – obierając go sobie na patrona i wspominając szczególnie 23 kwietnia.

Harcerze z naszej drużyny dowiedzieli się iż smok pokonany przez Św. Jerzego symbolizuje zło, nasze wady, którym musimy codziennie stawiać czoło i pokonywać je. Musimy być odważni w życiu, nie lękać się nieznanego i groźnego – ciągle przez to się doskonalić.

Praca nad sobą, zwalczanie swoich wad, wzmacnianie mocnych stron, budowanie autorytetów i systemu wartości jest trudne i wymagające, niepopularne, dla niektórych naiwne i stratą czasu, ale osiągnięte budzi podziw i szacunek innych, własną satysfakcję i poczucie siły ducha.

Czy odnaleźliśmy rycerzy na naszym terenie, którzy żyli we współczesnych nam czasach? Którzy walczyli o wolność swojej Ojczyzny i oddali dla niej swoje życie? TAK, TAK, TAK !!!

W każdym polskim domu jest ktoś, kogo zabrała wojna. W większości przypadków byli to ludzie oddający swe życie za swoich braci, za kraj.

Należeli m.in. do nich wszyscy żołnierze, regularni i ci wyklęci, do których należy patron naszej drużyny: generał Ludwik Bittner. Jego wizerunek pojawił się niedawno w centrum Białej Podlaskiej namalowany na murze. Generał był dowódcą  34 pułku piechoty AK.

 

W Konstantynowie pamiętamy o ppor. Mikołaju Patejuku – kierowniku szkoły oraz komendancie ZWZ obwód Biała Podlaska, który nie złamał danego słowa (Jak na Zawiszy) i za to był w 1941 r . więziony, torturowany, ale nikogo z Polaków Niemcom nie wydał.

 

Inną postacią godną uwagi był hm. Bronisław Czyżyk – nauczyciel i harcerz przedwojenny, odznaczający się ogromnym hartem ducha, cierpliwością i dbaniem o sprawność fizyczną. Znany jest z tego, iż wszędzie i bardzo dużo chodził na piechotę, od małego chłopca (codziennie do szkoły z Serpelic najpierw do Konstantynowa, a potem do Leśnej Podlaskiej- 20-30 km) po starszą osobę ( z Serpelic do Białej Podlaskiej na zebrania i konferencje szkolne oraz zbiórki harcerskie i instruktorskie – ok 40 km w jedna stronę.

Harcerki z zastępu Sarny bardzo lubią śpiewać, więc niczym średniowieczni bardowie - z chęcią i zaangażowaniem ćwiczyły Pieśń o Zawiszy Czarnym

Jedną z cech rycerzy było mistrzostwo w swoim fachu, ciągłe doskonalenie się. „Sarny” śpiewają często – co niedziela na porannej mszy w scholii prowadzonej przez naszego pana organistę Stanisława Filę.

„Sarny” uwielbiają śpiewać harcerskie piosenki na każdej zbiórce. Ich ulubioną jest „Bieszczadzki trakt”, którą zaczynamy każde nasze spotkanie.

Pod koniec kwietnia wzięły udział w konkursie piosenki harcerskiej i turystycznej w Żeszczynce. J

                                                                   

Zadanie na rzecz Zlotu Grunwaldzkiego

Jako zadanie na rzecz Zlotu wybraliśmy  przygotowanie proporców.  Z ciekawością oglądaliśmy zdjęcia i filmy z wystrojem z epoki średniowiecza w poszukiwaniu takiego właśnie kroju, na jaki się

zdecydowaliśmy przygotować na Zlot. Przy czytaniu „Legend Rycerskich” natknęliśmy się na ilustracje z błękitnym proporcem Świętego Jerzego – patrona harcerzy, który kształtem pasuje do naszego wzoru.

Te piękne okazałe profesjonalne proporce wyszły spod igły zaprzyjaźnionej krawcowej - pani Bożenki. Na przyszły rok postaramy się zrobić coś samodzielnie. W tym roku obserwujemy i uczymy się.

Praktyka czyni mistrza. Do tego dążymy. Przez zadania jakie nam wyznacza harcerstwo i Wspólnota.

Do zobaczenia na Zlocie Drużyn Grunwaldzkich !